Nato
Nepeta nepetella
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Petit népéta, Népéta à feuilles lancéolées.
Descripcioun :La nato es uno planto pulèu coumuno dins li bàssi mountagno, que trachis souvènt sus li camin, lis esboudèu e li relarg ounte passo lou fedan. Douno un pau d'èr à-n-uno sàuvi emé si fueio gaufrado e sa bono oudour. Li petalo soun blanco picoutado de roso.
Usanço :Li fueio soun manjadisso coume sabourun e se pòu n'en faire de tisano. En Tinìo sèrt pèr "abelhar en brusc" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60). Tambèn "la nato fai de bouon fen. La racino de nato emé de malvo e d'ounglo-chavalino, es bon pèr garir lous founcles" Ibid.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nepeta
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 17 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Nepeta nepetella L., 1759
Triangle(-manjadis)
Cyperus esculentus
Cyperaceae
Nom en français : Souchet comestible.
Descripcioun :Lou triangle-manjadis trachis dins li limas de ribiero o li culturo. Pèr l'ouro n'i'a pas gaire au nostre, soulamen un pau au couchant. Se recounèis à sis enflourejado jauno daurado e subretout à si cabosso o tubercule. Douno un pau d'èr à Cyperus rotundus que fai de cabosso negro. La varieta presentado eici, Leptostachyus, èi naturalisado (óurigino Americo de l'uba).
Usanço :Coume lou dis soun noum es uno planto manjadisso. En Espagno s'adoubo emé lou tubercule l'horchata de chufa, valènt-à-dire l'ourjado de triangle. Se fai tambèn un òli de qualita, richo en vitamino E e bon pèr la pèu.
Port : Erbo
Taio : 10 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cyperus
Famiho : Cyperaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 5 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Avoust à desèmbre
Liò : Limas
- Culturo
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Pansubretroupicalo
Ref. sc. : Cyperus esculentus L., 1753